Η ΠΑΛΑΙΦΑΤΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ ΠΟΡΟΥ

… βρίσκεται 4 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης του νησιού, κτισμένη σε πευκόφυτη πλαγιά.

Το μοναστήρι περιτριγυρίζεται από ψηλά και ισχυρά τείχη, χωρίς ανοίγματα. Υπάρχει μόνο η κεντρική πύλη και οι πολεμίστρες. Στον ορθογώνιο περίβολο, βρίσκεται ο ναός, το καθολικό και οι οικογενειακοί τάφοι του Τομπάζη, του Ν. Αποστόλη και του Υδραίου ναυάρχου Αν. Μιαούλη. Στο ναό κυριαρχεί η απλότητα, χωρίς πολλές τοιχογραφίες.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το πολύτιμο ξυλόγλυπτο τέμπλο που κατασκευάστηκε στην Καππαδοκία της Μ. Ασίας τον 17ο αιώνα, το ξυλόγλυπτο εικονοστάσι και ο επιβλητικός επισκοπικός θρόνος. Ο ναός είναι τύπου Βασιλικής με τρούλο και πυργοειδές κωδωνοστάσιο. Γενικά η κατασκευή είναι παράδειγμα νησιώτικης μοναστηριακής αρχιτεκτονικής.

H Μονή ιδρύθηκε το 1720 απο τον Μητροπολίτη Αθηνών Ιάκωβο Β΄, ο οποίος επισκέφθηκε το προϋπάρχον Μοναστήρι των Ταξιαρχών (πιθανόν 14ου αι.), ήπιε νερό απο την παραπλήσια πηγή και θεραπεύθηκε από την χρόνια λιθίαση απο την οποία έπασχε και γι’ αυτό ίδρυσε τό Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής.

Το 1770 ένας από τους Αγιορείτες «κολλυβάδες» μοναχούς της Μονής Προφ. Ηλία της Ύδρας, ο ιερομόναχος Φιλόθεος έμεινε για ένα διάστημα στο Μοναστήρι του Πόρου, πριν εγκαταβιώσει οριστικά στη Λογγοβάρδα της Πάρου. Η Μονή χαρακτηρίσθηκε ως σταυροπηγιακή με σιγίλλιο του Πατριάρχη Παϊσίου Β΄ (σήμερα Εθνική Βιβλιοθήκη Παρισιού), το οποίο ανανέωσε ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄(Μάρτιος 1798).

Αργότερα, το 1798 ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’ με συγγίλιον του, το οποίο φυλάσσεται εις το Αρχονταρίκι της Ι. Μονής, επικυρώνει το Πατριαρχικό έγγραφο του Πατριάρχου Παϊσίου περί του σταυροπηγίου.

ΠΗΓΗ